Teleskop aynalarında odak uzaklığı

Aynanın cilalanması sürerken, odak uzaklığının değişmesi artık pek olası olmadığı için, odak uzaklığını saptamak, hem yapılacak testler sırasında hem de teleskobun mekanik kısımlarının boyutlandırılması aşamasında gerekli bir bilgidir.

Odak uzaklığı hem doğrudan hem de dolaylı olarak ölçülebilir. Doğrudan ölçüm yönetiminde, bir ışık kaynağından yansıyan ışınların duvarda oluşturduğu görüntünün aynaya uzaklığı ölçülülür. Eğer ışık kaynağı olarak ‘güneş’ kullanılmışsa, bu durumda aradaki uzaklık, odak uzaklığına (f) eşittir. Fotografta göründüğü gibi yapay bir ışık kaynağıyla aynı deneme yapılırsa, ışık kaynağının duvardaki görüntüsünün aynadan uzaklığı, odak uzaklığının iki katını ya da bir başka değişle ‘eğrilik yarıçapını’ (ROC - Radius Of Curvature) verir.

Dolaylı ölçüm için bir komparator saati ve basit bir mastar kulllanarak ‘sagitta’ yı ölçmek daha sonra da sagita – odak oranı bağıntısında bu değeri kullanarak odak uzaklığını ölçmek mümkündür. Her iki yöntem de yaklaşık aynı sonucu verecektir. Bulunan 'sagitta' değeri, bu sayfadaki uygulama yardımıyla kolaylıkla odak uzaklığı (f) ya da odak oranını bulmakta kullanılabilir.

Fotograftaki teleskop aynası, cilalama sonrasında üzerine düşen ışığın %4 kadarını (Aluminyum ile kaplanmaksızın) geri yansıtmaktadır. Kafa lambasının 4 ledli ışığının duvarda oluşan görüntüsü ile ayna arasındaki uzaklık bir şerit metre ile yaklaşık olarak 237 cm olarak ölçülmüştür ve 20 cm çapındaki bu aynanın odak oranı (f/D) 5.92 olarak hesaplanabilir.